Një zhvillim i paprecedentë në historinë e drejtësisë shqiptare ka tronditur skenën politike, pasi Gjykata e Posaçme Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (GJKKO) ka urdhëruar zyrtarisht Prokurorinë e Posaçme (SPAK) të regjistrojë dhe të nisë hetimet penale ndaj Kryeministrit Edi Rama. Ky hetim ka lidhje me shpronësimet masive të kryera në zonën e njohur si “5 Maji” në Tiranë.
Ky është rasti i parë në historinë e Shqipërisë pas viteve ’90 ku një Kryeministër në detyrë përballet me një hetim penal të urdhëruar direkt nga gjykata, për një çështje që përfshin vendimmarrjen e nivelit më të lartë të ekzekutivit dhe që prek drejtpërdrejt të drejtat e qindra qytetarëve.
Baza e akuzave: Pse hetohet Kryeministri?
Hetimi përqendrohet në miratimin dhe zbatimin e Vendimit të Këshillit të Ministrave (VKM) nr. 533. Sipas kallëzimit penal të depozituar nga qytetari Ledion Mziu, ky vendim është përdorur si bazë ligjore për një proces të padrejtë dhe të manipuluar shpronësimesh, i cili nuk ka pasur asnjëherë interes publik real. Përkundrazi, ai akuzohet se ka shërbyer për të favorizuar ndërtimet shumëkatëshe të kompanive private me lidhje të ngushta me pushtetin.
Në kallëzim, të kallëzuarit kryesor janë Kryeministri Edi Rama dhe ish-Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj. Ata akuzohen se kanë tejkaluar kompetencat kushtetuese, kanë shpërdoruar detyrën publike dhe kanë shkelur parimet e drejtësisë. Mosveprimi i Kryeministrit për të ndaluar këtë proces, pavarësisht denoncimeve dhe protestave të banorëve, argumentohet si një miratim i heshtur apo bashkëpunim i drejtpërdrejtë në shkeljen e ligjit.
Procesi ligjor: Nga pushimi i çështjes tek urdhri i GJKKO-së
Dosja e “5 Majit” ka pasur një rrugëtim të gjatë dhe plot kthesa në sistemin e drejtësisë. Fillimisht, kallëzimi penal u depozitua në SPAK, por më pas u përcjellë në Prokurorinë e Tiranës. Pas afro tre vitesh hetime, prokuroria kërkoi pushimin e çështjes me arsyetimin se mungonte vepra penale, një kërkesë e cila u pranua fillimisht nga gjyqtari.
Megjithatë, vendimi u apelua nga avokatët e viktimës, të cilët argumentuan se çështja e korrupsionit të zyrtarëve të lartë duhet të hetohej nga SPAK dhe jo nga prokuroria e juridiksionit të përgjithshëm. Kërkesa e tyre u pranua nga Gjykata e Apelit, e cila i kaloi kompetencën GJKKO-së.
Më 30 shtator 2025, çështja u shqyrtua nga Gjykata e Posaçme, ku trupa gjykuese, me gjyqtare Rudina Palloj, vendosi të urdhërojë SPAK-un që të regjistrojë procedimin penal dhe të nisë hetimet e thelluara.
Sfidat dhe pasojat: Një test për drejtësinë e re
Ky zhvillim i jep një dimension krejt të ri çështjes së “5 Majit”, duke e kthyer nga një debat politik dhe qytetar në një hetim penal ndaj figurave më të larta të qeverisë. Për qindra familje të zhvendosura, të cilat prej vitesh kërkojnë dëmshpërblim dhe transparencë, kjo është një shpresë e re për drejtësi.
Tani, gjithë vëmendja është te Prokuroria e Posaçme, e cila ka në dorë të vërtetojë ose rrëzojë akuzat. Nëse SPAK ndërmerr veprime konkrete hetimore ndaj Kryeministrit, kjo do të jetë një moment historik, duke e shndërruar rastin “5 Maji” në simbolin më të fortë të betejës për barazi ligjore dhe llogaridhënie në Shqipëri!!!